223
Θεόν ζῇν προελόμενος, καί μή τελείως τῷ παρόντι βίῳ νεκρούμενος, ψεύστης ἐστί καί ἐπίορκος· ὁμόσας μέν τῷ Θεῷ· τουτέστιν, ἐπαγγειλάμενος τόν τῆς ἐν τοῖς θείοις ἀγῶσιν ἄμεμπτον δρόμον· καί μή πληρώσας, καί διά τοῦτο μηδαμῶς ἐπαινούμενος· Ἐπαινεθήσεται γάρ, φησί, πᾶς ὁ ὀμνύων ἐν αὐτῷ· τουτέστι, πᾶς ὁ τῷ Θεῷ τόν ἔνθεον ἐπαγγειλάμενος βίον, καί διά τῆς ἀληθείας τῶν ἔργων τῆς δικαιοσύνης, τούς ὄρκους πληρῶν τῆς καλῆς ὑποσχέσεως. Εἰ δέ πάντως ἔπαινον ἔχει ὁ τῶν οἰκείων πληρωτής ἐπαγγελιῶν, ὡς ὀμνύων τῷ Θεῷ καί ἀληθεύων· δῆλον ὅτι ψόγον ἕξει καί ἀτιμίαν, ὁ τῶν οἰκείων συνθηκῶν παραβάτης γενόμενος, ὡς ὀμόσας ἐν τῷ Θεῷ, καί ψευσάμενος.
Τούτων ὑπερχόμενος ὥσπερ οἰκίας τινάς τάς καρδιάς, ἤγουν τήν ἑκάστου διάθεσιν, τό δρέπανον· τουτέστιν, ὁ τοῦ Θεοῦ καί Πατρός λόγος, ἅτε δή γνῶσις κατ᾿ οὐσίαν ὑπάρχων καί ἀρετή· συντελεῖ πάμπαν αὐτάς, τῇ πρός τό κρεῖττον μεταβολῇ τήν προτέραν τῆς ἑκάστου καρδίας διαφανίζων κατάστασιν, καί φέρων ἑκάτερον πρός τήν τοῦ λείποντος αὐτῷ καλοῦ μετουσίαν· καί ποιῶν τόν μέν κλέπτην τῆς γνώσεως, (661) ἐργάτην ἀρετῆς ἀνεπαίσχυντον· τόν δέ κλέπτην τῆς τῶν ἠθῶν φαινομένης καταστολῆς, ἐπιστήμονα τῆς κατά ψυχήν κρυπτομένης γεωργόν διαθέσεως· τόν ἐπίορκον δέ, ἀληθῆ τῶν οἰκείων ὑποσχέσεων ἐργαζόμενος φύλακα, τοῖς ἔργοις τῶν ἐντολῶν τάς οἰκείας ἐπαγγελίας πιστούμενον.
ΣΧΟΛΙΑ α΄. Fr. Βλέπε τό μυστήριον· βλέπε τήν ἀγχόνην τῶν Φυσιθεσιτῶν· βλέπε τοῦ
Ἰταλοῦ καί τοῦ Νείλου τόν θάνατον. β΄. Οὐ λέγομεν, φησίν, ἐπί Χριστοῦ διαφοράν ὑποστάσεων, ὅτι Τριάς μεμένηκεν
ἡ Τριάς, καί σαρκωθέντος τοῦ Θεοῦ καί Λόγου, προσθήκης προσώπου οὐ προσγενομένης τῆ ἁγίᾳ Τριάδι διά τήν σάρκωσιν. Λέγομεν δέ φύσεων διαφοράν, ἵνα μή τῷ Λόγῳ κατά τήν φύσιν ὁμοούσιον τήν σάρκα πρεσβεύωμεν.
γ΄. Ὅτι φύσεων διαφοράν ὁ μή λέγων, φησίν, οὐκ ἔχει πόθεν πιστώσασθαι, τήν ὅτι γέγονε σάρξ ὁ Λόγος δίχα τροπῆς ὁμολογίαν, μή γινώσκων σωζόμενον κατά τήν φύσιν τῇ μιᾷ τοῦ ἑνός Θεοῦ καί Χριστοῦ ὑποστάσει μετά τήν ἕνωσιν τό προσλαβόν καί τό προσειλημμένον.
δ΄. Πῶς δρέπανον ὁ Κύριός ἐστι, καί τί τό πλάτος αὐτοῦ θεωρεῖται τῶν πήχεων. ε΄. Πῶς αὐτός πάλιν ὡς δρέπανον ἔχει τό μῆκος εἴκοσι πήχεων. στ΄. ∆ιά τί πετόμενον τό δρέπανον ἴδεν ὁ προφήτης. ζ΄. Ἡ πίστις τήν εἰς Θεόν διά τῆς ἐλπίδος τελείαν ἀγάπην συνίστησιν· ἡ ἀγαθή
συνείδησις, τήν εἰς τόν πλησίον διά τῆς φυλακῆς τῶν ἐντολῶν ἀγάπης ὑφίστησιν. Ἡ γάρ ἀγαθή συνείδησις, παραβαθεῖσαν ἐντολήν οὐκ ἔχει κατήγορον· ταύτας δέ μόνον ἡ καρδία πιστεύεσθαι πέφυκε, τῶν ἐφιεμένων τῆς ἀληθοῦς σωτηρίας.
η΄. Πῶς ἐστιν ὁ Κύριος ἀρά, καί τίνος ἀρά. θ΄. (664) Ἐπειδή, φησί, πρός τήν γῆν ἔσχεν τήν ἔφεσιν κινουμένην ὁ ἄνθρωπος,
εἰς αὐτήν ὠθεῖτε καί μή θέλων ὑπό τοῦ θανάτου. ι΄. Τί ἐστιν ὁ κλέπτης, καί ὁ ἐπίορκος. ια΄. Κλοπή ἐστι πονηρά, ἡ δι᾿ ἀπάτης τῆς φύσεως ἅλωσις. Θυσία ἐστίν, ἥν θύει
τούς ὑπ᾿ αὐτοῦ κλεπτομένους ὁ διάβολος, ἡ κατά τήν ἔνθεον ζωήν σφαγή τῆς προαιρέσεως, καί ἡ κατ᾿ αὐτήν τελεία τῆς μνήμης ἀναίρεσις. Ἀπώλειά ἐστιν, ἡ κατά στέρησιν τῆς τοῦ Θεοῦ γνώσεως ἐπισυμβαίνουσα τοῖς θυομένοις ἄγνοια. ∆ιά τοῦτο γάρ κλέπτει συναρπάζων τόν λογισμόν, ἵνα τῆς κατ᾿ ἀρετήν καί γνῶσιν ζωῆς ἐργάσηται στέρησιν.